Voeding

Met dank aan mijn collega Monique Vermeulen

Zie ook recepten

Intolerantie van dierlijke zuivelproducten: koe, geit, schaap, paard, etc

MELK

Waardoor te vervangen ?

• Amandelmelk: de amandelen worden geroosterd en vervolgens gemalen. De pulp wordt met water vermengd. Amandelen bevatten een hoge voedingswaarde. Het is een bron van vitaminen, mineralen en antioxidanten. Je hebt gezoete amandelmelk en ook nog een ongezoete versie die niet in de koeling zit. Amandelmelk bevat zeer weinig calorieën en is licht verteerbaar. Het brandt niet snel aan dus je kunt het makkelijk verwarmen. Als je een notenallergie hebt is dit NIET geschikt voor jou.
• Havermelk: bij de bereiding van havermelk worden havervlokken geweekt in water. Er ontstaat dan een romige, lichtzoete melk. In havermelk zitten veel vezels en die zijn goed voor je darmen, bijvoorbeeld bij constipatie. Havermelk is bijvoorbeeld lekker in de morgen, met havermout! De smaak is wel wat dominant en daardoor niet voor elk gerecht bruikbaar. Als je glutenintolerant bent is het niet zonder risico om havermelk te drinken. Altijd even laten testen.
• Sojamelk: is de meest bekende plantaardige variant op melk en wordt vaak gedronken als melkvervanger. De sojaboon wordt geweekt in water en verpulverd totdat het vocht overblijft, dit is de sojamelk. Je hebt een gezoete versie en een ongezoete. De melk bevat isoflavinen. Dit is een plantaardige stof die lijkt op het hormoon oestrogeen. Vaak zijn er vitaminen aan sojamelk toegevoegd zoals vitamine B12.
• Kokosmelk: komt van het vruchtvlees van een kokosnoot. Aan het verpulverde vruchtvlees wordt water toegevoegd. Het is dus niet het vocht/water van de kokosnoot wat gebruikt wordt. Dit overigens gezonde vocht wordt “klappermelk” genoemd maar is eigenlijk geen melk. Kokosmelk kun je goed gebruiken om mee te koken, bijvoorbeeld in curry’s. Het is vrij machtig dus minder geschikt om even koud weg te drinken. Wel zijn er tegenwoordig verdunde varianten te koop. Als je een blikje koopt, zorg er dan voor dat je deze na opening overgiet in een schaaltje en niet in het blik laat zitten. Beter nog is een kartonnen pakje of glazen pot, omdat de kans groot is dat daar geen BPA (Bisfenol A) inzit. BPA is een chemische stof die wordt verwerkt in de verpakking en die je hormoonhuishouding kan verstoren.
• Rijstmelk: wordt gemaakt van gekookte bruine rijst (zilvervliesrijst). Na het pureren en zeven wordt het vocht gebruikt voor rijstmelk. Rijstmelk heeft een zoete smaak. Er worden vaak vitaminen aan toegevoegd. Rijstmelk is niet geschikt voor baby’s en hele jonge kinderen. In rijstmelk zitten niet veel voedingsstoffen wel veel koolhydraten. Je kunt zeker wel rijstmelk drinken maar varieer het met andere melkvervangers. Het is goed te verwarmen en heeft een vrij neutrale smaak. Goed om een bechamelsausje voor over de bloemkool mee te maken.
• Er zijn nog vele andere varianten van plantaardig melk zoals hazelnoot-, boekweit-, sesam- en gierstmelk. Deze zijn meestal alleen verkrijgbaar in de natuurwinkels en minder bekend maar wel heel goed.

YOGHURT

Waardoor te vervangen ?

• Kokosyoghurt: is een ‘yoghurt’ op basis van kokosmelk. Door het gebruik van zuivelvrije gisten wordt de melk omgezet in yoghurt en krijg je een plantaardige yoghurt. Op internet vindt je een verslag welke de beste is.(www.hetmeisjemetdevoedselallergie).
• Amandelyoghurt: een zeldzame variant en wordt gemaakt van amandelmelk. Dit smaakt niet naar gewone yoghurt maar heeft een amandelsmaak, zoals je ook bij amandelmelk proeft. Verkrijgbaar bij Ekoplaza.
• Sojayoghurt: die is gemaakt van sojamelk. Er worden melkbacteriën aan toegevoegd waardoor het erg op yoghurt lijkt.

KAAS

Waardoor te vervangen?

Kaas is gemakkelijk te vervangen door veganistische kaas oftewel kaas zonder dierlijke zuivel. In de supermarkt vind je verschillende soorten veganistische kaas. Zo vind je er o.a. plakjes kaas (voor tosti’s te maken), feta, geraspte kaas en geraspte Parmezaanse kaas. Let wel op dat het “vega”-kaas is.

Edelgistvlokken zijn een prima vervanging voor geraspte Parmezaanse kaas. Het is lekker in de tosti, over de pasta of pizza. Het geeft een notige smaak aan de gerechten. Edelgistvlokken zijn erg gezond, er zit namelijk van nature vitamine B1, B2, B3 en foliumzuur in. Edelgistvlokken koop je in de natuurwinkel zoals Ekoplaza.

SLAGROOM EN KOOKROOM

Slagroom is zover mij bekend alleen te vervangen door cuisine soya (met aardbei op de voorzijde) van Alpro. Dit zorgt voor een heerlijk dessert. Een soort van bavaroissmaak.

• Je doet 2 pakjes cuisine soya in de kom, naar smaak wel of geen suiker toevoegen.

5 minuten met de mixer op hoogste stand kloppen. Fruit naar smaak toevoegen en even in de koelkast plaatsen en smullen maar!!

Kookroom kun je vervangen door kokosmelk, rijstcuisine en cuisine soya (met een bord tomatensoep op de voorzijde) van Alpro, Provamel of Lima. Het is 1 op 1 te vervangen in hoeveelheid met kookroom.

KWARK

Sinds kort heeft het merk Provamel kwark in haar selectie. Het is gemaakt op basis van soja, er zit geen suiker in en het is biologisch. Het zit boordevol plantaardige eiwitten.

Intolerantie voor gluten: tarwe – spelt – rogge – gerst/rogge

Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in tarwe, spelt , rogge en gerst (gort). Gluten zit ook in producten die van deze granen gemaakt zijn. Denk aan brood, crackers, pizza, pasta, paneermeel, koek, taart, kruidenmixen, vegetarische vleesvervangers, sauzen etc. Best moeilijk dus om glutenvrij te moeten eten. Vaak is het het beste als jezelf je eten maakt. Daarom een aantal voorbeelden waardoor je de gluten kunt vervangen.

RIJSTMEEL

Rijstmeel is eigenlijk niks anders dan gemalen, ongekookte rijst. Het wordt vooral gebruikt als vervanger van tarwemeel in glutenvrije diëten. De vervanging is meestal niet 1 op 1 dus het is raadzaam een aangepast recept te zoeken. Rijstmeel is fijn om te gebruiken als bindmiddel in sauzen. Je kunt het in de warme massa toevoegen en het geeft geen klontjes.

AMANDELMEEL OF AMANDELPOEDER

Amandelmeel wordt gemaakt van amandelen zoals de naam al zegt. De amandelen zijn ontdaan van het bruine vliesje waardoor het geen bittere en droge smaak geeft. Amandelmeel bevat geen transvetzuren, heeft geen chemische toevoegingen of bewerkingen ondergaan en amandelmeel heeft een zeer laag gehalte aan koolhydraten. Verder is amandelmeel rijk aan calcium en vezels. Gebruik amandelmeel als vervanger in koekjes, cake, pannenkoeken, brood, gebak of wafels. Amandelmeel is ideaal voor het bakken tot 180 graden C.

BOEKWEIT

Boekweit is een gewas dat niet behoort tot de familie van de granen, maar tot die van de duizendknoopfamilie, waar ook rabarber onder valt. Daarom is boekweit van nature glutenvrij. Boekweit is rijk aan vitamine B, bevat kalium, magnesium, fosfor, ijzer en geeft een lang verzadigd gevoel. Boekweitmeel wordt gemaakt van boekweit, dat van vliesjes ontdaan is en vervolgens tot meel gemalen wordt. Boekweitmeel gedraagt zich niet als tarwebloem, maar beschikt toch over goede bakeigenschappen en dat is de reden waarom we het in zoveel recepten voor pannenkoeken gebruiken. Boekweitvlokken zijn gemaakt van gestoomde en tot vlokken geplette boekweitzaadjes. Ze geven niet alleen structuur en een volkoreneffect aan het brood, maar binden ook het vocht zodat het brood zachter wordt.

MAIS

Mais is een grassoort die wel tot zes meter hoog kan worden. Die mais noemen we meestal suikermais. Mais bevat essentiële vetzuren, eiwitten, magnesium, ijzer, kalium, zink, vitamine B3 en een groot aantal antioxidanten. Maismeel is de mais van de hele korrel, dat het brood een lekkere smaak en mooie gele kleur geeft. Maismeel heeft een groter bindend vermogen dan polenta. Maiszetmeel wordt gemaakt van het binnenste van de kiem, het zetmeel fungeert als stabilisator en kan niet vervangen worden door maismeel. Polenta is pap van maismeelkorrels, die niet zo gemakkelijk binden als maiszetmeel, maar structuur geven aan een lekkere smaak en mooie kleur.

HAVER

Koop zuivere haver die speciaal behandeld is en lees op het etiket of de producent garandeert dat de haver op geen enkele wijze in contact is geweest met gluten. Koop alleen haver met het glutenvrije logo op de verpakking.